 |
|||||||||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
    |
To jest nieformalny słownik wyrażeń i zwrotów japońskich używanych w Aikido. Proszę zwrócić uwagę, że wiele z tych słów wyraża
subtelne idee nie w pełni oddane w tych polskich przekładach. Zawarte są tu głównie terminy techniczne, słowa mające znaczenie
filozoficzne.
Ai spotkanie, połączenie, harmonia Ai hanmi „postawa obopólnej zgody” (obydwaj uke i nage
mają z przodu tą samą stopę) Aikido „droga do stania się kimś posiadającym energię” Aikidoka osoba, która trenuje Aikido Aikitaiso ćwiczenia w koordynacji umysłu i ciała Atemi uderzenia w obszary witalne, używane jako elementy technik
Aikido Awase spotkanie lub zbliżanie się do siebie Ayumi ashi zwykły krok, jak przy chodzeniu Bo drewniany kij, zazwyczaj długości 72 cali Bokken drewniany miecz Bokken dori technika odbierania miecza, zwana także tachitori Bokuto drewniany miecz Bu wojenny Budo sztuka wojenna Budoka praktyk sztuk wojennych Bushi klasa wojowników Bushido „droga wojownika” Butsudan „ołtarz Buddy”; buddyjska kapliczka,
często umieszczona naprzeciw dojo, pod wpływem tradycji
buddyjskich Cho szef lub przewodniczący Chudan środkowy poziom Dame niepoprawnie, źle Dan stopnie czarnego pasa Do droga lub ścieżka Dogi ubranie treningowe Dojo „miejsce oświecenia”; sala treningowa Dori chwyt lub trzymanie Doshu mistrz „drogi”, w tej chwili Moriteru Ueshiba Eri kołnierz Fudo niewzruszony, „nieporuszalny” np. fudoshin – niewzruszony
umysł Fudo no shisei niewzruszona postawa Gaeshi odwrotny Ganmenuchi pchnięcie w twarz Gedan niski poziom Gi ubranie treningowe Giri zobowiązanie kogoś Gokkyo „piąte uczenie” Gyaku odwrotny lub przeciwny Gyaku hanmi „postawa obopólnej niezgody” (uke i nage
stoją przeciwnymi stopami z przodu) Hakama czarne spodnie zakładane na wierzch kimona w Aikido Handachi pozycja klęcząca Hanmi postawa boczna Hanmi handachi waza techniki wykonywane przez siedzącego nage przeciwko stojącemu
uke Hantai przeciwny lub odwrotny Hara dolna część brzucha, „siedziba” prawidłowego oddychania i
siły wewnętrznej Hasso postawa z bokken lub jo trzymanym pionowo
jako przedłużenie barku Heiho strategia Henka waza „zmiana techniki”; zmiana pomiędzy różnymi zastosowaniami
techniki w praktyce Hidari lewy Hiji łokieć Hitai czoło Hiza kolano Ho metoda Hoho policzek Hombu siedziba główna Ii dobry Iie nie (wykrzyknik) Ikkyo „pierwsze uczenie” Irimi wejście Iriminage rzut „z wejściem” Isshin den shin „z umysłu do umysłu”; droga jaką wiedza ma być przekazywana
przez nauczyciela uczniowi Jiyu wolny (jak w technikach dowolnych) Jo krótki kij drewniany, zazwyczaj długości 50 cali Jodan wysoki poziom Jo dori techniki odbierania jo Jo nage rzuty przy użyciu jo Joriki siła „skupienia uwagi” Joseki „wyższa” (przeznaczona dla bardziej doświadczonych adeptów), strona obszaru maty;
prawa strona, gdy stoisz twarzą do shomen Joza „wysokie siedzenie”, miejsce gdzie siadają instruktorzy Jujinage rzut „ze skrzyżowanymi rękami” Kaeshi waza techniki kontrolowania ataku przeciwnika Kaiso założyciel Kaitennage rzut „obrotowy” Kakari geiko ćwiczenie w grupach Kamae postawa lub pozycja Kami duch, boskie istnienie; termin Shinto Kamiza „siedzenie boga”; ołtarz lub przód dojo; wpływ Shinto Kan dom lub pomieszczenie, także intuicja Kata bark; także formy używane w treningu, np. bokken
kata Katatori trzymanie za bark lub klapę Katate przedramię Katate ryotetori chwyt oburęczny za jeden nadgarstek Katame waza techniki unieruchomień Katana rodzaj długiego miecza; noszony ostrzem do góry Ken miecz Ki duch, siły witalne, energia Kiai „wybuchowa” emisja energii w postaci
okrzyku lub wrzasku; odnosi się do poziomu energii lub odczucia osoby czy
rzeczy Kihon techniki podstawowe Ki musubi łączenie swej energii z energią przeciwnika Kiri cięcie Kirikaeshi ćwiczenie suburi, ciągłe powtarzanie uderzeń
yokomen
i gyaku
yokomen Kohai niższy rangą adept Kotai ruch do tyłu Kokyu ożywienie oddechu; używane także do zrozumienia timingu Kokyudosa ćwiczenie oddechu lub wyczucia czasu Koshi biodro Koshinage rzut przez biodro Kote wierzch dłoni Kotegaeshi „wykręcenie wierzchu dłoni”, technika rzutowa Kuden ustny instruktaż Kubi szyja Kubishime duszenie na szyję Kumitachi walka na miecze Kumijo walka na jo Kyu stopnie poniżej dan Ma ai dystans Mae przód lub do przodu Meiso ho ćwiczenie medytacyjne Men głowa Migi prawy Misogi ćwiczenie oczyszczające; często stosuje się do technik
oddychania Mochi chwyt Morote tori zobacz katate ryotetori Mune klatka piersiowa Munetsuki pchnięcie w klatkę piersiową Mushin „bez umysłu”; stan umysłu wolny od
wszelkich przeszkód i powiązań z myślami czy zdarzeniami Nage rzut; także osoba, która wykonuje rzut Nikkyo „drugie uczenie” No przedimek określający przynależność
lub połączenie, np. chudan no kamae: „postawa
środkowa” Ni wskazówka co do kierunku np. shomen ni rei – „ukłon
do przodu” Nidan drugi stopień dan Obi pas Omote przód Orenaite niezginalna ręka Osae unieruchomienie np. ude osae – unieruchomienie
ramienia O’Sensei „czcigodny nauczyciel”; w Aikido odnosi się do Morihei
Ueshiby Randori atak wielu przeciwników (dosłownie „okiełznać chaos”) Rei ukłon Ritsurei ukłon w pozycji stojącej Ryote obydwie ręce Ryotetori chwyt za obydwie ręce -San przyrostek, wyraz szacunku Sandan trzeci stopień dan Sankakutai postawa trójkątna Sankyo „trzecie uczenie” Sayu bok Seika no itten „punkt”; zobacz tanden Seiza formalny siad klęczny Sempai starszy stopniem adept Sensei instruktor (dosłownie „urodzony wcześniej”) Shikko chodzenie na kolanach Shihan „nauczyciel nauczycieli” Shihonage rzut „w cztery strony” Shime duszenie lub dławienie Shimoza „niskie siedzenie”; miejsce gdzie siadają uczniowie
naprzeciw kamiza lub shomen Shimoseki obszar maty dla niższych rangą uczniów, stojąc twarzą do shomen,
lewa strona Shinken prawdziwy, stalowy miecz; obrazowo oznacza powagę i
obowiązkowość Shinken shobu walka na śmierć i życie, obrazowo oznacza sytuację
wymagającą totalnego skupienia i „wyobcowania”. Duch dobrego treningu powinien
być shinken shobu Shinto narodowa japońska religia Shisei postawa, ułożenie ciała Shodan pierwszy stopień dan Shomen przód; ściana w stronę której studenci kłaniają się Shomenuchi uderzenie znad głowy w przód głowy Shugyo intensywny fizyczny i umysłowy trening
dla ulepszania charakteru i zdania sobie sprawy ze swej prawdziwej natury Shuto tnące uderzenie krawędzią dłoni Sokumen Iriminage rzut „z wejściem" ramieniem w bok głowy Suburi indywidualny trening uderzeń z bronią Suburito ciężki bokken używany do suburi
i czasami do kumitachi Sumi Otoshi rzut „do rogu”, technika rzutowa Suki „otwarcie” lub „słabość”, umysłowa lub fizyczna w obronie
przeciwnika Suriashi „ślizgająca się” stopa Suwari waza techniki wykonywane przez uke i nage
w siadzie Tachi rodzaj długiego miecza, technicznie odnosi się do mieczy
noszonych ostrzem w dół Tachitori zobacz bokken dori Taijitsu sztuki walki bez broni Tai sabaki ruchy ciała np. irimi, tenkan Tanden (z chińskiego tan tien); „punkt”, centrum,
środek ciężkości ciała i źródło siły duchowej Tanto nóż Tanto dori techniki odbierania noża Tatami maty Tegatana „ręce jako miecz”; sposób w jaki ręce i dłonie poruszają
się i uderzają w Aikido Tekubi nadgarstek (dosłownie „gardło ręki”) Tekubitori chwyt za nadgarstek Tenkan obrotowy ruch ciała Tenchinage rzut „niebo ziemia” To miecz; także przedimek „i” Tori trzymanie lub chwyt; także nage lub broniący się Toshu bez broni Tsuba rękojeść miecza Tsugiashi „ślizgający się” krok Tsuki atak przez pchnięcie pięścią lub bronią Uchi uderzenie Uchideshi „wewnętrzna dyscyplina”; uczniowie
mieszkający w dojo i zobowiązani do treningu przez cały czas 24 godziny na
dobę Ude ramię Ude garami „splecione ręce” Uke ten, który jest rzucany (dosłownie „ten, który otrzymuje”) Ukemi „otrzymujące ciało”; sztuka padania i przyjmowania technik bez
kontuzji Undo ćwiczenie Ura tył Ushiro od tyłu lub zza Ushirotori każdy atak od tyłu; często odnosi się do „niedźwiedziego
uścisku”. Inne ataki od tyłu to ushiroeridori, ushirotekubitori,
ushirokubishime,
ushirohijitori,
ushirokatatori, itd. Waza technika Yame stop Yoko bok Yokomenuchi uderzenie w bok głowy lub w skroń Yondan czwarty stopień dan Yubi palce Zanshin „pozostająca pamięć”; nieprzerwalne napięcie koncentracji, energii
i uwagi przed zakończeniem techniki i natychmiast po nim, „podążanie za techniką” Zen (z Sanskrytu „Dhyana”, z chińskiego „Ch’an”); dosłownie
„medytacja”; szkoła Buddyzmu kładące nacisk na osobiste, intuicyjne
doświadczanie rzeczywistości, mająca silny wpływ na japoński sposób myślenia
i sztuki wojenne Zori sandały  |
|